Virus CAV gây bệnh thiếu máu truyền nhiễm ở gà xuất hiện vào năm 1979. Bệnh thiếu máu truyền nhiễm ở gà có 2 con đường lây nhiễm là lâ truyền dọc và lây truyền ngang cùng với nhiều triệu chứng lâm sàng thấy rõ. Gà mắc bệnh sẽ bị rỉ máu từ lổ chân lông hay xanh xao lờ đờ và kém ăn. Việc gà mắc bệnh và rỉ máu từ lỡ chân lông chính là điều kiện để virus phát sinh chuyển biến nặng hơn. Khi mổ để khám bệnh tích sẽ thấy các tủy xương bị biến sắc khó coi. Để hiểu thêm hãy cùng chuyên mục các bệnh ở gà thịt qua bài viết về những điều cần biết về bệnh thiếu máu truyền nhiễm ở gà nhé!
Nguồn gốc bệnh thiếu máu
Theo Từ điển Bách khoa Wikipedia, Virus gây thiếu máu gà con (CAV) gây nên chứng thiếu máu, teo tủy xương và ức chế miễn dịch ở gà. Trước khi được xác định do virus, người ta gọi tên chứng này là do “Tác nhân gây thiếu máu ở gà con” (CAV).
CAV là virus 25nm, không có vỏ bọc, thuộc giống Gyrovirus, họ Circoviridae. CAV chỉ gây bệnh cho gà, mặc dầu kháng thể được phát hiện cả trên chim cút (Nhật Bản). Virus đề kháng với axit (pH 2 – 3), ête, chlorofurm, nhiệt (700C trong 1 giờ, 800C trong 5 phút) và nhiều chất khử trùng (thậm chí trong 2 giờ ở 370C). Những biểu hiện nhiễm CAV thấy rõ ở gà con đang sinh trưởng. Lần đầu tiên, CAV được phát hiện vào năm 1979, từ đó đến nay, qua kiểm tra huyết thanh học và phân lập virus, nhận thấy CAV tồn tại ở nhiều nước, nhất là những nơi có nuôi gà thương phẩm.
Dịch tễ bệnh thiếu máu truyền nhiễm
Thường có 2 cách lây truyền bệnh: lây truyền dọc và lây truyền ngang.
Đường truyền dọc của bệnh
Phương thức lây truyền cổ điển là lây từ gà mẹ qua trứng. Và làm cho gà con phát bệnh lúc 10 – 14 ngày tuổi. Gà con ốm biếng ăn, còi cọc, xanh tái, suy sụp sức khỏe, trên da có biểu hiện bệnh nghiêm trọng, nhiễm nấm và thoái hóa miễn dịch tổng thể. Tỷ lệ PCV thường dưới 27%. Làm tiêu bản máu, nhận thấy có hiện tượng thiếu máu, giảm bạch cầu.
Máu có thề loãng và chậm đông. Gà con nhiễm bệnh kéo dài 3 – 6 tuần. Tỷ lệ chết có thể đến 60% hoặc cao hơn nếu kết hợp với những bệnh thứ phát. Bệnh do CAV làm tăng chi phí điều trị do nhiễm bệnh thứ phát và giảm khả năng sinh trưởng.
Đường truyền ngang của bệnh
Mọi lứa tuổi của broiler đều mẫn cảm với sự lây nhiễm, nhưng sau 2 – 3 tuần tuổi đầu, bệnh có thể giảm. Như vậy, có nghĩa là từ những tuần đầu, nếu gà con nhận được kháng thể qua gà mẹ (nhờ đã tiêm phòng từ trước), chúng sẽ được bảo hộ.
Tuy nhiên, nếu kháng thể truyền từ mẹ sang không đồng dạng. Hoặc chịu ảnh hưởng của những tác nhân gây ức chế miễn dịch, có thể phá hủy nghiêm trọng sự phòng vệ này. Ngoài ra, nếu có hiện tượng đồng nhiễm bệnh giữa CAV với các virus khác như virus bệnh Marek, virus bệnh Gumboro và reoviruses, gà con càng mẫn cảm hơn với lây nhiễm ngang đối với CAV trong thời gian dài.
Triệu chứng lâm sàng
Gà từ 10 ngày tuổi trở lên mới phát bệnh các biểu hiện khá điển hình như sau:
- Gà xanh xao, lờ đờ, ăn kém …
- Gà nuôi thịt khoảng gần 1 tháng tuổi tốc độ lớn chậm hẳn, xuất hiện nhiều gà còi cọc.
- Từ chân lông ống đuôi và cánh rỉ ra máu tươi. Có nhiều trường hợp chảy thành dòng gây sự hấp dẫn cho những gà khác mổ cắn.
- Việc rỉ máu từ lổ chân lông là điều kiện lý tưởng cho các nhiễm trùng thứ phát gây viêm thối hoại tử da. Tăng tỷ lệ loại thải và giảm mạnh phẩm chất thịt.
- Gà chết 10 – 15 ngày sau khi phát bệnh. Ở nước ta Lê Văn Năm đã quan sát thấy bệnh đã xuất hiện ở một số tỉnh phía Bắc. Từ những năm 1996 và có một số đàn tỷ lệ chết dao động 8 – 15% nhưng cũng có đàn chết đến 40%.
Mổ khám bệnh tích
Nếu khám bệnh mới phát ta thấy:
- Xuất huyết lỗ chân lông ống.
- Trên da có nhiều nốt viêm hoại tử da.
- Xuất huyết cơ là bệnh tích đặc trưng của thiếu máu truyền nhiễm.
- Tuyến ức và túi Bursa Fabricius bị teo, kém phát triển.
- Các tủy xương nhợt nhạt biến sắc.
- Các bệnh tích khác nhau của các bệnh thứ phát.
Chẩn đoán phân biệt
Bệnh thiếu máu truyền nhiễm giống với bệnh Gumboro. Ở chỗ cả hai bệnh đều có hiện tượng xuất huyết cơ. Song bệnh thiếu máu truyền nhiễm không có biến đổi điển hình. Ở túi Fabricius giai đoạn đầu mới phát bệnh ở đường ruột và đặt biệt là ở dạ dày tuyến.
