Bệnh thương hàn trên vịt do vi khuẩn Salmonella typhimurium gây ra, bệnh lây nhiễm chủ yếu qua đường tiêu hóa khi vịt sử dụng thức ăn hay nước uống bị nhiễm khuẩn. Mọi lứa tuổi ở vịt đều có thể mắc bệnh này. Tuy vậy, mọi triệu chứng lâm sàng thường thấy rõ nhất ở vịt con dưới 3 tuần tuổi, vịt lớn thường mắc bệnh này ở thể mãn tính.
Bệnh thương hàn trên vịt thường xảy ra khi vịt con được 3 tuần tuổi cho đến 15 tuần tuổi, thậm chí ở cả vịt lớn và vịt đẻ. Khi vịt đẻ nhiễm bệnh, vi khuẩn gây bệnh sẽ xâm nhập vào trong trứng, đến khi vịt nở thì đã bị nhiễm khuẩn. Ngoài ra, khi điều kiện bên ngoài bất lợi cũng làm cho vịt yếu đi và bệnh phát ra sau đó.
Nguyên nhân gây ra bệnh thương hàn trên vịt
Do vi trùng Salmonella typhimurium gây nên, sự nhiễm bệnh chủ yếu theo đường tiêu hóa khi sử dụng thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn. Cũng có trường hợp bị nhiễm bệnh qua đường hô hấp hay niêm mạc mắt.
Vịt bị bệnh hay đã khỏi nhưng còn mang mầm bệnh bài thải ra môi trường bên ngoài là nguồn lây bệnh chủ yếu. Vi trùng có thể xâm nhập qua trứng ở những quả bị dơ, thường trứng sẽ chết phôi khi ấp. Nếu nở ra con cũng mắc bệnh thể ẩn hay cấp tính.
Triệu chứng của bệnh thương hàn trên vịt
* Vịt con:
– Do trứng bị nhiễm vi khuẩn thương hàn nên khi nở ra vịt con yếu, ủ rũ, không ăn, tập trung gần đèn sưởi. Lúc đầìu vịt bị tiêu chảy, phân loãng có bọt khí, vịt ít đi lại, đứng riêng khỏi đàn, tụ tập theo từng nhóm riêng, chúng thích đứng chỗ ấm áp. Một vài ngày thấy vịt bị viêm kết mạc mắt. Giai đoạn này vịt bắt đầu chết, trước khi chết có triệu chứng thần kinh: co giật, ngoẹo đầu.
* Vịt lớn:
Vịt ủ rũ, bỏ ăn, thường đứng riêng lẻ, xả cánh. Toàn thân mỏi mệt, ủ rũ, viêm kết mạc mắt có mủ do đó mắt nửa mở hay nhắm hẳn lại. Cánh xệ xuống, lông khô không mướt. Đi phân loãng hoặc trắng, sau đó phân trắng có lẫn máu hoặc phân loãng màu hơi vàng. Một số trường hợp có triệu chứng viêm khớp, một số con bị viêm phổi kế phát, ho khò khè.
Vịt lớn trên 45 ngày thường bị bệnh ở thể mạn tính, thường thấy đi tiêu chảy đôi khi thấy máu, vịt ốm, lông không bóng mượt. Buồng trứng bị thoái hóa, biến dạng méo mó. Một số trứng có màu xám chì, lục nhạt, nâu, ống dẫn trứng bị vỡ và tích lại .
Dấu hiệu của bệnh thương hàn ở vịt
- Gan sưng, lấm tấm những nốt vàng trắng.
- Túi mật sưng, niêm mạc dạ dày tuyến (cuống mề) sưng, phủ lớp chất nhầy.
- Ruột sưng, xuất huyết, đôi khi bị loét.
- Vịt đẻ thường ở thể mãn tính, xác gầy ốm, buồng trứng xuất huyết đỏ, trứng non biến dạng.
Cách phòng bệnh bệnh thương hàn trên vịt
* Thực hiện tốt quy trình sát trùng chuồng trại bằng các hóa chất sát trùng: Haniodine10%, Hankon, Hanmid, vôi bột…định kỳ tuần 1-2 lần, cũng như công tác dọn vệ sinh hàng ngày. Diệt các vật chủ trung gian như : ruồi, muỗi, kiến gián… bằng Hantox-200
- Xử lý nguồn nước, ao hồ bằng Haniodine, vôi bột
- Sát trùng vỏ trứng trước khi đưa vào ấp bằng Hanmid, định kỳ xông Focmol máy ấp trứng
* Chăm sóc tôt, nâng cao sức đề kháng cho con vật bằng thức ăn đảm bảo chất lượng, nước uống sạch và thường xuyên bổ sung các loại thuốc bổ như Vit ADE, Hantophan, Hanminvit super, Bcompvit, Hangoodway, Han-egg Plus….
Chú ý: Cần đặc biệt chăm sóc vịt con ngay từ những ngày đầu khi lấy từ lò ấp về, không để chúng bị lạnh và ăn thức ăn tự nhiên quá sớm (tép, cá sống…)
* Định kỳ dùng một số kháng sinh cho uống phòng: Hamcoli forte, Gentacostrim…
Cách điều trị bệnh thương hàn trên vịt
* Sử dụng một trong các kháng sinh sau:
Thuốc tiêm:
- Hanflor LA, Hamcoli-S liều 1ml/10 kg TT tiêm bắp
- hoặc Genorfcoli, Nofacoli, Enrotril-50 … liều 1ml/ 3-5 kg TT, liên tục 3-5 ngày
Thuốc uống:
- Hancotmix, Hamcoli-forte, Genta-costrim: 5g/ 2 lít nước hoặc trộn với 1 kg thức ăn.
- Hoặc Hantril-100, Hanflor-20 liều 2ml/ 1 lít nước uống, dùng liên tục 3-5 ngày.
* Tiêm thêm kháng thể Hanvet KTV nhằm phòng bệnh kế phát do virus, kết hợp nâng cao sức đề kháng cho vịt bằng cách bổ sung các loại thuốc bổ như Vit ADE,Hantophan, Bcomlex, Bcomvit, Han LyteC…
* Dùng vôi bột, thuốc sát trùng Haniodine 10%, Hankon… tẩy uế chuồng trại, ao hồ
